In 1066 was Willem ongeveer 40 jaar oud. Hij had nog niet veel veroverd ze noemden
hem ook nog niet “de Veroveraar”. Als hij het niet kon horen dan noemden ze hem
“de Bastaard”. Dit is een lang verhaal daarom eerst voor het overzicht, een zeer
korte levensbeschrijving.
Falaise (~1028 – 1047)
Willem wordt waarschijnlijk in de herfst van 1028 in Falaise geboren als zoon van Robert I,
de 6e hertog van Normandië, en Herlève een looiersdochter. In 1035 gaat zijn vader op
pelgrimstocht naar Jeruzalem en op de terugweg komt hij om het leven. Robert had zijn
vrienden en vazallen laten zweren goed voor Willem te zorgen en hem als zijn opvolger
te accepteren. Toen het bericht van het overlijden van Robert Normandië bereikte waren
die beloftes natuurlijk snel vergeten. Machtige vazallen van Robert en familieleden die
recht op de hertogstitel meenden te hebben stelden alles in het werk om hun dromen waar
te maken. Een periode van moord en doodslag volgt maar met behulp van zijn vaders oom en
enkele van zijn vaders beste vrienden weet Willem in eerste instantie het leven te
behouden en later de macht naar zich toe te trekken. De Franse koning Hendrik I bang
voor de groeiende macht van Willem blijft de Normandiërs tegen hem opzetten. Hendrik is
als leenheer van Willem volgens de regels van het feodale spel eigenlijk verplicht zijn
leenman, die voor zijn recht opkomt, bij te staan en in 1047 verslaat Willem met diens
hulp zijn vijanden bij Val-ès-Dunes. Vanaf dat moment kan hij op eigen benen staan.
Tot nu toe is Falaise zijn toevluchtsoord geweest maar voortaan kiest hij Caen als zijn
voornaamste verblijfplaats.
Caen (1047 – 1066)
Hij breidt zijn macht uit naar het zuiden en het westen en in 1050 of kort daarna trouwt
hij in Eu met Mathilde, de dochter van Boudewijn V van Vlaanderen en Adela, de zuster
van Hendrik, waardoor hij ook in het noorden een trouwe bondgenoot krijgt. In feite is
hij nu machtiger dan Hendrik.
Hij verovert Engeland
Als in 1066 na het overlijden van Eduard de Belijder, de koning van Engeland, de troon
aan diens zwager Harold wordt gegeven in plaats van, zoals volgens Willem door Eduard
beloofd, aan hem, besluit Willem Engeland binnen te vallen. Op 14 oktober verslaat hij
bij Hastings het Engelse leger, Harold komt daarbij om het leven. Willem is de laatste
die het gelukt is Engeland te veroveren! Hij trekt naar Londen, verslaat onderweg
iedereen die hem tracht te stoppen, komt in Londen aan en wordt op eerste kerstdag
in de Westminster Abbey gekroond tot Koning Willem I van Engeland.
Engeland (1066 – 1087)
In de volgende jaren is hij bezig om de overal uitbrekende opstanden te onderdrukken
en in 1072 is heel Engeland overwonnen. In de jaren daarna verovert hij ook Schotland
en Wales. De verovering door Willem veranderde de loop van de geschiedenis van Engeland
ingrijpend. De verslagen opstandelingen verliezen hun land en goederen die in bezit
worden genomen door Willem’s Normandische edelen. Hij handhaaft een groot deel van
de Angelsaksische wetten en gewoontes maar stelt een feodaal beheer in en een erfelijke
monarchie. De steden en dorpen krijgen een grote mate van autonomie. De graafschappen
worden beheerd door een sheriff die in naam van de koning rechtsprak, belasting inde
en verantwoordelijk was voor de rust en vrede. In 1085 wordt de opdracht gegeven een
administratie op te zetten waarin alle bezittingen worden geregistreerd die moet dienen
als bron voor de belastingheffing. In een periode van 7 maanden wordt dit werk volbracht,
dat later Doomsday Book zou heten. In 1086 worden alle landeigenaren opgeroepen naar
Salisbury te komen om hun leeneed af te leggen voor Willem en hij stelt een van zijn
vertrouwelingen, de Italiaanse monnik, Lanfranc, aan als aartsbisschop van Canterbury.
Lanfranc reorganiseert de Engelse kerk, hij richt speciale kerkelijke rechtbanken in
die zich uitsluitend mochten bezig houden met inbreuken op de kerkelijke wetgeving.
Willem is indertijd Engeland binnengevallen onder het goedkeurende oog van de paus
maar hij waakt er streng voor dat Rome zich bemoeit met de wereldlijke aangelegenheden
in Engeland en Normandië.
De strijd met zijn zonen
In 1077 vindt Willem’s oudste zoon, Robert dat het tijd wordt dat aan hem de macht in
Normandië en Maine wordt gegeven. Willem voelt daar niet veel voor en weigert.
Mathilde slaagt erin een soort gewapende vrede tussen hen te bewaren maar tot
Willem’s dood kunnen de heren elkaar’s bloed wel drinken. Willem leeft in die periode
voornamelijk in Engeland, Robert in Normandië.
In september 1087 komt Willem na de plundering van Mantes, dat door Hendrik was bezet,
ten val met zijn paard en raakt door de zadelknop gewond aan zijn buik. Op 9 september
overlijdt hij in de priorij van St. Gervais bij Rouen. Kort daarvoor heeft hij zijn
zoon Robert als opvolger in Normandië aangewezen en Willem de Rode, zijn 2e zoon,
als koning van Engeland. Hij wordt begraven in de abdijkerk van St. Etienne in Caen.